[Nổi Bật] Mùa Thu Hoạch Hạt Điều ở Việt Nam và trên thế giới

1. Tìm Hiểu Về Mùa Hạt Điều

Hạt điều hay còn có tên gọi khác là đào lộn hột, là một loại hạt dinh dưỡng dẫn đầu xu hướng tiêu dùng trên thế giới và đặc biệt là ở Việt Nam. Không chỉ thơm ngon, hạt điều còn giàu giá trị dinh dưỡng, tác dụng của hạt điều là vô cùng đa dạng. Chính vì vậy, hơn 30 năm trải qua những thăng trầm của thị trường hạt dinh dưỡng và nông sản Việt, hạt điều vẫn luôn âm thầm, chung thủy trong lòng của người tiêu dùng Việt.

Nói về hạt điều, tôi có thể nói rất nhiều, nói toàn những câu chuyện thú vị. Nhưng riêng hôm nay, tôi sẽ dành tặng bài viết này để chia sẻ về mùa hạt điều, về mùa thu hoạch hạt điều.

Tôi cũng đã từng nói "rất nhiều" và chia sẻ rất chi tiết về thị trường hạt điều Việt Nam, anh chị có thể tham khảo bài viết: Thị trường Hạt Điều Việt Nam

Mùa hạt điều là mùa điều về, là lúc cây điều báo tin những thành quả vun trồng của người nông dân, người làm vườn đã được đền áp bằng những quả điều to mẩy, ngon nhất năm. Mùa hạt điều còn là "khoảnh khắc giao thừa" đối với những buôn lái hay người kinh doanh hạt điều giàu tâm huyết như tôi. Nhưng hạt điều Việt Nam và hạt điều trên thế giới lại có nhiều điểm khác nhau, bao gồm cả thời gian thu hoạch.

1.1. Mùa Thu Hoạch Hạt Điều trên thế giới

Hạt điều là loại hạt dinh dưỡng nổi tiếng và phổ biến khắp thế giới không chỉ riêng Việt Nam. Tính đến nay, hạt điều đã được gieo trồng và sản xuất ở hơn 32 nước trên thế giới. Ấn Độ là nước có diện tích trồng điều lớn nhất thế giới sau ngay sau đó là Brazil, Việt Nam, các nước châu Phi như Bờ Biển Ngà, Tanzania, Guinea Bissau, Benin, Nigeria, Mozambique,...

Mỗi đặc điểm khí hậu và thổ nhưỡng của mỗi quốc gia sẽ phản ánh chất lượng hạt khác nhau. Cũng chính vì thế mà mùa hạt điều ở mỗi nước sẽ là những khoảng thời gian khác nhau.

Đối với các nước ở nam bán cầu có đặc điểm khí hậu ôn hòa hơn so với bắc bán cầu, diện tích biển nhiều hơn là đất đai như Kenya, Brazil, Tanzania thì thời gian thu hoạch thường rơi vào mùa thu, tầm tháng 9 tháng 10 hàng năm - khá sớm so với các nước còn lại. Thời gian thu hoạch sẽ rơi vào đầu mùa đông tháng 11 tại các nước ở bắc bán cầu như Ấn Độ, Bờ Biển Ngà. Thời gian thu hoạch tuy khá muộn nhưng vụ mùa lại kéo dài sang đến tận mùa thu năm sau.

1.2. Mùa Thu Hoạch Hạt Điều ở Việt Nam

Cây điều trồng nhiều nhất ở đâu?

Cây điều được trồng ở khắp nơi trên thế giới nhưng nói về sản lượng và chất lượng trồng trọt thì tôi tự hào gọi tên vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên của Việt Nam. Nhắc đến chất lượng nông sản nói chung và hạt điều nói riêng, bạn bè quốc tế luôn đánh giá rất cao về Việt Nam. Đất nước ta sở hữu những đặc ân của thiên nhiên về cả khí hậu nhiệt đới và đặc điểm thổ nhưỡng thuận lợi.

Cây điều được trồng nhiều ở vùng Đông Nam Bộ

Cây điều là một cây tương đối dễ thích nghi và nổi bật hơn nhiều loại cây khác ở khả năng sinh sôi tốt trong điều kiện khắc nghiệt. Đất trồng điều thích hợp nhất là các loại đất giàu chất hữu cơ, đất đỏ bazan. Vì vậy, thổ nhưỡng phong phú với đất đỏ bazan, đất xám bạc màu, khí hậu nhiệt đới ít biến động ở Tây Nguyên và vùng Đông Nam Bộ là thích hợp nhất để cho ra sản lượng hạt điều dẫn đầu trên cả nước.

Đánh giá sâu rộng hơn thì ở nước ta, cây điều được trồng ở các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Bình Thuận, Bình Định nhưng được trồng nhiều nhất là ở Bình Phước và Đồng Nai.

Nếu như Bình Phước được mệnh danh là xứ điều thì Đồng Nai lại chính là người bạn thân thiết của hạt điều. Cả hai tỉnh thành nắm giữ vai trò quan trọng điều phối sản lượng hạt điều trên thị trường.

Sở hữu những ưu điểm nổi bật về địa hình đã giúp cho Bình Phước trở thành tỉnh có năng suất trồng điều cao nhất nước ta. Mật độ sông dày đặc bồi đắp phù sa, hệ thống nước đảm bảo lưu lượng cần thiết cho quá trình phát triển cây công nghiệp, đó la hai điểm vàng giúp phát triển nông nghiệp ở Bình Phước.

Ngoài thủ phủ hạt điều Bình Phước, vùng Đông Nam Bộ còn ghi nhận tiềm năng phát triển của thị trường hạt điều tại Đồng Nai - trụ cột lớn cung cấp sản lượng hạt điều dồi dào. Đồng hành cùng những thăng trầm của Thị trường hạt điều Việt Nam, Đồng Nai trở thành một người bạn thân thiết của hạt điều.

Sở hữu diện tích đất bằng phẳng, màu mỡ rất thuận tiện trong việc trồng trọt, và sự tâm huyết đi cùng với tay nghề cao của người nông dân nơi đây, hạt điều Đồng Nai đã dần tạo được niềm tin về chất lượng với người tiêu dùng. Đối với người dân địa phương Đồng Nai, cây điều còn được xem là cây “xóa đói, giảm nghèo”, là người bạn thân thiết của nhiều gia đình làm nông.

Hạt điều thu hoạch vào tháng mấy?

Tuy là một nước ở bắc bán cầu nhưng mùa hạt điều ở Việt Nam lại thường rơi vào đầu tháng 2 cho đến đầu tháng 6. Tuỳ vào năm mưa sớm hay muộn mà nó cũng bị ảnh hưởng ít nhiều đến năng suất của cây điều. Nếu ngay mùa hoa điều đang đậu trái mà có cơn mưa bất chợt thì hoa điều dễ bị hư và thối trái non lắm.

Mùa hạt điều Việt Nam thực sự rất thú vị, nhà ai có vườn điều thì chắc chắn sẽ biết được mùi hương của nó vào mùa nở rộ mỗi lúc sáng sớm, hoặc mùi lên men nồng nồng của những trái điều đã được lặt hạt bỏ dưới gốc cây.

Mùa hạt điều của Đồng Nai: Vì mùa mưa ở Đồng Nai thường diễn ra vào trung tuần tháng 4 nên dẫn đến mùa hạt điều sẽ rơi vào từ tháng 2 đến tháng 5.

Mùa hạt điều ở Bình Phước: Sớm hơn so với Đồng Nai, mùa điều về trên Bình Phước thường diễn ra từ tháng 1 đến tháng 4 hằng năm. Với năng suất vượt trội nằm ở mức 1400 kg/ha, mỗi mùa thu hoạch điều ở tỉnh này là mỗi đợt bội thu cho người nông dân và cho cả thị trường nông sản Việt.

Với điều kiện sinh thái và sản xuất khác nhau, ở Việt Nam được chia thành ba vùng trồng điều chính và mỗi vùng sẽ có thời gian thu hoạch khác nhau:

Mùa hạt điều vùng Đông Nam Bộ nói chung: Mùa điều bắt đầu từ sau tết Nguyên đán đến hết tháng 5 dương lịch. Như tôi đã chia sẻ trước đó, đây là vùng được đánh giá là có mức độ sản xuất hạt điều ổn định và chất lượng bật nhất nước ta.

Mùa hạt điều Tây Nguyên: đặc điểm địa hình cao nên Tây Nguyên thường có nhiệt độ thấp nên thời gian thu hoạch thường trễ hơn khoảng 0.5- 1 tháng so với Đông Nam bộ.

Mùa hạt điều vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ: Vùng này có phần khiêm tốn hơn về điều kiện thiên nhiên thuận lợi khi thường xảy ra ưa rét, hạn hán bất thường và đất xấu. Mùa điều thường trễ hơn từ 1 đến 2 tháng so với vùng Đông Nam Bộ.

Tóm lại, các vùng trọng điểm sản xuất hạt điều ở nước ta thường có thời gian thu hoạch chênh lệch nhau tương đối ít. Vùng Đông Nam Bộ được đánh giá là ổn định nhất về vụ mùa cũng như chất lượng hạt. Sự chênh lệch này giúp cho sản lượng hạt điều trên thị trường có phần điều tiết ổn định, đảm bảo số lượng đáp ứng được cầu nhưng không quá dồn nén về cung. 

1.3. So sánh Hạt Điều Việt Nam và Hạt Điều Nhập Khẩu

Không phải tự nhiên mà hạt điều Việt Nam được đánh giá cao ở sân chơi quốc tế và không phải chỉ vì là sản phẩm Việt mà người Việt hết lời khen ngợi. Nói về chất lượng và độ thơm ngon, khó có loại hạt điều nào vượt qua được hạt điều ta. 

Hạt điều Việt Nam tuy không được gieo trồng trên những mảnh đất rộng lớn, những trang trại trải dài bạt ngàn hay được chăm sóc bằng quy trình kĩ thuật hiện đại cao. Chỉ với điều kiện tự nhiên mộc mạc, với đôi bàn tay cần mẩn giàu kinh nghiệm chăm sóc của người nông dân Việt, ấy vậy mà ngon hơn bao giờ hết.

Hạt điều ta có kích cỡ trung bình, không to và trắng như hạt điều ngoại. Tuy nhiên, chính cái kích cỡ vừa ăn đó đã đảm bảo cho một hương vị trọn vẹn của sự béo ngậy, ngọt bùi tự nhiên. Hạt điều ngoại nhập thường rất đẹp mắt, trắng tinh tươm và to tròn nhưng khi ăn vào thường khá bở, không cảm nhận được vị béo bùi hay hương thơm thoang thoảng.

Đem đi rang là thấy rõ nhất, thu hoạch điều rồi đem đi rang nóng với muối. Hạt điều Việt Nam dậy mùi thơm phức, miếng điều giòn tan cắn vào ngập ngụa trong miệng nhưng vẫn đủ vị béo, vị ngọt thanh để cảm nhận. Con hạt điều ngoại kể cả khi rang lên ăn vào vẫn khá bở, màu sắc thì bắt mắt nhưng hạt lại không chắc nịch, ăn mau ngán.

Có thể thấy, hạt điều Việt Nam giữ chân người tiêu dùng không chỉ vì niềm tự hào hàng Việt mà còn vì chất lượng và độ thơm ngon bật nhất. Mỗi mùa điều về, chất lượng hạt ta luôn được đánh giá là rất đồng đều, mẻ nào cũng thơm ngon và đạt tiêu chuẩn để phục vụ thị trường nội địa và khuấy đảo sân chơi hạt điều quốc tế.

2. Quy trình Thu Hoạch Hạt Điều

2.1. Trồng Cây Điều bao lâu thì thu hoạch?

Cây điều là loại cây trồng lâu năm, đến khi cây trưởng thành phải mất thêm tầm 4-7 năm mới cho ra năng suất thu hoạch ổn định. Tuy thời gian cho ra năng suất cần có sự kiên nhẫn nhưng ngược lại hạt điều thường lớn rất nhanh, thời gian thụ phấn cho đến khi hạt chín đều chỉ mất từ 2 - 3 tháng thôi. Thời gian chênh lệch tùy thuộc vào điều kiện khí hậu và đặc điểm riêng của từng cây khác nhau. 

Mùa thu hoạch hạt điều thường kéo dài chứ không diễn ra chớp nhoáng vài ngày như nhiều loại nông sản khác. Thời gian cao điểm điều chín thường diễn ra vào những đợt nắng ráo, quy trình điều chín thường bắt đầu khoảng 3 - 4 tháng khi lá rụng dần, tiếp đến là 3 - 4 đợt ra hoa. Điều chín thơm khắp vườn, báo hiệu một mùa màng tươi tốt.

2.2. Quy trình Thu Hoạch Hạt Điều

Không chỉ thú vị ở cái tên "đào lộn hột", có nghĩa là hạt của quả điều không nằm trong quả mà treo lủng lẳng ngoài vỏ trái điều. Quy trình thu hoạch hạt điều cũng rất thú vị.

Thu lượm hạt điều chín

Sau một khoảng thời gian ươm trồng và cẩn mẩn chăm sóc, thời khắc giao thừa của người nông dân là khi những quả điều chín rồi rơi rụng xuống đất. Báo hiệu những vất vả mỗi trưa nắng của người nông dân trồng điều đã được đền đáp bằng một mùa thu hoạch hạt điều nở rộ.

Dấu hiệu hạt điều chín: Khi hạt chín thì vỏ có màu xám sáng bóng còn trái thì có màu đỏ cam hoặc hồng tùy theo giống cây và đặc điểm khu vực gieo trồng. Nhìn vào quả có cảm giác mọng nước, lớp vỏ sáng bóng rực rỡ đẹp mắt và mùi thơm ngát đặc trưng lan tỏa khắp mảnh vườn. Với đôi mắt thâm niên của người trồng điều, đôi khi không cần kiểm tra kĩ lưỡng những đặc điểm trên, ước tính một chút thời gian và nhìn thoáng qua cũng biết được độ chín của điều. Vậy mới hay các anh chị ạ!

Nhiều loại hoa quả khác chín đều ở trên cây, người nông dân phải tự tay hái xuống nhưng ở cây điều, những hạt đã chín mùi tự giác rụng rơi xuống đất như một lời cám ơn giúp cho người thu hoạch được dễ dàng hơn. Người nông dân sẽ đi nhặt từng quả và tách phần hạt ra khỏi trái điều.

Người nông dân thu hoạch hạt điều

Nghe có vẻ khá thụ động trong việc thu hoạch nhỉ? Nhưng thật ra, việc đợi quả rụng mới tiến hành thu lượm nhằm mục đích đảm bảo độ chín vừa tới của hạt, hạt điều cũng sẽ đầy đặn hơn. Cái gì càng tự nhiên thì càng tốt phải không các anh chị? Đôi khi sự hấp tấp, thúc giục mong thu hoạch được nhanh, được nhiều lại không đảm bảo chất lượng tốt nhất của hạt điều.

Vì nếu chủ động rung cây để quả và hạt mau rơi thì nhân hạt điều có thể chưa chín tới, hoặc là bị teo hoặc là bị nhăn nheo, vừa không đẹp mắt vừa không ngon miệng. Ông bà xưa có câu dục tốc bất đạt mà phải không? Để thu hoạch được những hạt điều ngon nhất, thơm béo nhất thì người nông dân cần phải đánh đổi bằng sự kiên nhẫn.

Nuôi trồng cũng không phải dễ dàng đến khi thu hoạch cũng khá bị động, tất cả đều là vì một mẻ điều thơm ngon. Phải nói là nể người nông dân trồng điều thật các anh chị ạ.

Tuy nhiên, nói như thế không có nghĩa là không có trường hợp ngoại lệ. Nếu như diện tích mảnh vườn quá nhỏ hoặc quá lớn, số cây ít, một số giống tốt mọc xen với nhiều loại khác hoặc là có nhiều rủi ro thất thoát hạt do đặc điểm địa hình, do các yếu tố tác động như bị động vật tha mất... thì cách tốt nhất vẫn là thu hái trên cây khi hạt đã chín hoàn toàn. Thường người nông dân sẽ dùng tay hay các loại vợt chuyên dùng để thu hoạch. Có hơi mất công một chút nhưng bù lại đảm bảo hạt không bị dập hay mất mác.

Xử lý quả điều sau khi tách hạt

Một quả điều to rụng chỉ có phần nhân là có giá trị nên được giữ lại, vậy thì phần quả sẽ xử lý như thế nào? Theo tôi được biết thì ở Việt Nam chưa quá phổ biến những ứng dụng của vỏ trái điều, người nông dân thường xử lý cơ bản và truyền thống là đem đi nghiền thành phân bón trồng cây hoặc làm thức ăn cho gia súc.

Nhưng một số thông tin từ bạn bè quốc tế của tôi lại cho rằng quả điều có thể được ngâm làm rượu, làm nước trái cây và kể cả chất tẩy rửa. Nói chung là có rất rất nhiều công dụng nhưng có lẽ nông dân Việt Nam vẫn chưa có điều kiện khai thác tiềm năng này.

Bảo quản hạt điều

Sau khi cúi lượm thu hoạch khá vất vả, người nông dân được một mẻ điều to. Hạt điều lúc này được gọi là hạt điều thô, là loại hạt điều nguyên bản nhất vì chưa qua sơ chế hay chế biến gì cả.Thường thì hạt điều mới thu hoạch chưa đem bán liền cho chủ buôn, chính vì vậy cần có bước bảo quản kĩ càng để đảm bảo chất lượng hạt.

Sau khi thu lượm, cần phải làm sạch phần thịt dính ở cuống hạt rồi rửa qua nhiều lần với nước để làm sạch đất cát hay nhựa điều. Sau đó, cần đem mẻ hạt điều phơi ngoài nắng khoảng 2-3 ngày đến khi khô sẽ dễ dàng loại bỏ những dị vật hay đất cát còn sót lại. 

Xong bước đầu làm sạch thì đến bước phân cỡ hạt, ý nghĩa của việc làm này đảm bảo cho chất lượng hạt được đồng đều cũng như khi báo giá cho bên thu mua sẽ chính xác hơn. Hạt được chia làm 3 loại kích cỡ: lớn, vừa và nhỏ. Trong quá trình phân cỡ, người nông dân cũng chủ động loại bỏ các hạt xấu, hạt sâu, hạt bị lép rồi mới cho mẻ điều đạt chất lượng vào bao hoặc rổ bảo quản sạch sẽ.

Anh chị có thể tìm hiểu kĩ hơn về cách bảo quản hạt điều trong bài viết: Cách Bảo Quản và Chế Biến Hạt Điều Tươi

Nơi bảo quản phải đảm bảo sạch sẽ, thoáng mát nếu có điều kiện cơ sở hạ tầng thì bảo quản trong kho lạnh là tốt nhất. Đảm bảo kho bảo quản không có chuột hay các loại côn trùng, luôn thông thoáng gió tránh để hạt bị ẩm mốc. 

Dụng cụ đựng hạt điều để bảo quản: có thể là bao bố, hòm gỗ, khay sọt được vệ sinh tiệt trùng sạch sẽ. Các hạt tốt dùng để làm giống thì phải được bảo quản chuyên biệt và kĩ càng hơn so với các hạt còn lại.

Chuyển giao cho đại lý thu mua

Bảo quản hạt điều trong trường hợp chưa giao trực tiếp cho bên thu mua còn nếu bên mua hạt điều thô đảm nhận luôn khâu sơ chế thì sau khi thu hoạch người nông dân sẽ trực tiếp giao cho các buôn lái.

Các buôn lái, các đại lý thu mua sẽ đến kiểm tra chất lượng hạt sơ bộ. Hạt nào bị dập nát hay còn sống, chưa đạt tiêu chuẩn sẽ gửi lại. Những hạt chất lượng và đảm bảo sẽ được vận chuyển đến các nhà máy sơ chế và sản xuất hạt điều.

Anh chị có thể tham khảo giá hạt điều thô, hạt điều các loại qua bài viết: Hạt Điều Giá Bao Nhiêu?

Chính vào lúc này, một trang mới của hạt điều tươi sẽ được mở ra. Để có được những sản phẩm hạt điều ngon trên thị trường như hạt điều rang muối hay phong phú đa dạng hơn với hạt điều wasabi, hạt điều mật ong, hạt điều rang tỏi ớt...thì ngẫm thôi cũng đã thấy hạt điều phải "phiêu lưu" qua bao nhiêu công đoạn sơ chế và chế biến rồi.

Nhưng dù có trải qua nhiều công đoạn như thế nào thì giá trị sức lao động, sự cần mẩn và tâm huyết của người nông dân gửi gắm vào từng hạt điều mà chúng ta thường ăn vẫn còn tồn đọng ở đó. Tôi thường nói đùa với bạn bè của mình rằng, vị thơm ngon của hạt điều không chỉ là độ béo bùi tự nhiên mà còn thoang thoảng cả vị mặn ngọt của những vất vả mà người nông dân trồng điều gắn bó. 

2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến Mùa Hạt Điều

Sau khi hiểu được quy trình trồng cũng như thu hoạch hạt điều rồi, không biết anh chị có để ý và hệ thống được những yếu tố nào quyết định một mẻ điều ngon hay không? 

Nơi trồng điều

Yếu tố ảnh hưởng cơ bản và nền tảng nhất chính là đặc điểm địa lý của khu vực trồng điều. Cũng giống như tôi đã mạnh dạn chia sẻ vì sao hạt điều Việt Nam được đánh giá là ngon và chất lượng nhất. Bởi lẽ đặc điểm thổ nhưỡng, khí hậu của Việt Nam phù hợp với cây điều hơn bất kì quốc gia nào.

Nơi trồng điều ảnh hưởng đến chất lượng mùa hạt điều

Song, ở mỗi vùng địa lý ở Việt Nam lại có những kết quả về sản lượng, chất lượng hạt điều đầu ra chênh lệch nhau tương đối cũng bởi vì phân bố về đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng tiếp tục có sự khác biệt nhau. Nhưng nhìn chung, mùa hạt điều ở Việt Nam có kết quả tốt tương đối đồng đều.

2.4. Tay nghề trồng điều

Trồng điều là một nghệ thuật thì người trồng điều là một nghệ sĩ các anh chị ạ! Đồng Nai và Bình Phước luôn là hai tỉnh dẫn đầu về chất lượng và sản lượng hạt điều mỗi mùa thu hoạch. Bí quyết không chỉ nằm ở những điều kiện thuận lợi của tự nhiên mà còn nhờ vào tay nghề nhiều thâm niên, kỹ thuật canh tác nhuần nhuyễn của người nông dân nơi đây. Họ không chỉ thông thạo việc ghép cành mà còn hiểu rõ về từng đặc điểm thích nghi, sâu bệnh ở cây điều.

2.5. Cách thu hoạch hạt điều thô

Như tôi đã chia sẻ ở phần quy trình thu hoạch hạt điều, có hai cách thu hoạch lại hạt này: chủ động hái khi quả còn ở trên cây và bị động thu lượm khi quả rụng dưới đất. Cách thức thu hái này cũng tùy vào mục đích của thành phẩm.

Nếu muốn tận dụng luôn quả điều ngâm rượu, ngâm nước trái cây thì cần phải lựa quả chín còn ở trên cây để đảm bảo độ tươi của lớp vỏ. Còn đối với các sản phẩm hạt điều thông thường thì chỉ cần đợi quả chín rụng là có thể thu lấy.

Do đó người nông dân cần có sự linh hoạt trong phương thức thu hoạch để đảm bảo chất lượng đầu ra của hạt điều được ngon và tốt nhất.

Thời điểm thu hoạch

Hạt điều có chất lượng tốt nhất là hạt điều được thu hoạch vào đầu mùa. Tuy nhiên nếu hạt điều thô vẫn được bảo quản kĩ càng thì chất lượng cũng được đánh giá cao không kém cạnh hạt thu hoạch vào đầu mùa. 

Điều kiện thời tiết như thiên tai: lũ lụt, giông bão cũng gián tiếp ảnh hưởng đến chất lượng của quả điều. Giông gió làm trái điều rơi rụng khỏi cây trong khi hạt bên trong vẫn chưa chín đều làm rối loạn thời gian thu hoạch đúng, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng chung của mẻ điều. Vì vậy, người nông dân càng có kinh nghiệm và mắt nghề cao càng dễ thành thạo phân biệt hạt điều chín tới và chưa chín.

3. Tuổi thơ Bác Tâm vào Mùa Thu Hoạch Hạt Điều

Tản mản về mùa thu hoạch hạt điều chung rồi tôi lại muốn dành vài lời để chia sẻ về mùa hạt điều trong kí ức của tôi - một người đã dành cả thanh xuân và tâm huyết gắn liền với cây điều.

3.1. Vườn Điều trong kí ức Bác Tâm

Vườn điều thường rất mát mẻ, thậm chí giữa trưa nắng 38 độ C các anh chị vẫn có thể cảm nhận được sự mát mẻ mà bóng cây điều mang lại. Lúc nhỏ tôi thường đi theo bố mẹ ra vườn để thu hoạch điều. Nói đến đây bao nhiêu kí ức gợi nhớ ùa về, nào là chú chó mà tôi hay dắt ra vườn, nào là bị mủ điều dây bẩn vào quần áo, những lúc hết nước giữa vườn mà lười về nhà lấy tôi thường ăn trái điều tại chỗ để lấy nước uống luôn, cái cảm giác lúc đó thật là khó quên.

Ở quê tôi có những vườn điều rất rất lớn, khoảng vài đến 5 6 mẫu điều. Tất cả những vườn đó đến bây giờ đều đã trên 20 năm cả rồi. Tuổi thơ của tôi từng như thế, gắn bó với cây điều suốt từ những ngày chập chững bước đi cho đến hôm nay. Nhiều lúc tự hỏi tại sao nhà mình lại trồng cây điều nhiều đến như vậy. Sau này lớn lên tôi mới hiểu, cây điều mang lại giá trị kinh tế lớn, là một loại thực phẩm mà đều được cả thế giới công nhận là rất ngon.

Cây điều trong kí ức của tôi

Trái điều có hai phần là phần trái mọng và phần hạt thô. Phần hạt điều sau khi được lặt sẽ được đóng bao và đem đi bán hạt thô. Còn phần trái mọng tôi thường chọn những cây ngọt nước để ăn, còn những cây quá chát thì bỏ đi. Tuỳ cây và tuỳ giống mà trái điều có ngọt hay không. Khi ăn loại trái này các anh chị phải cực kì cẩn thận, vì mủ điều mà dính vào quần áo thì xác định bộ đồ đó chỉ có thể mặc ra vườn điều được thôi. Và không một chất tẩy rửa nào có thể rửa trôi được loại mủ này đâu. 

Trong thực tế, thì trái điều nó có nhiều công dụng hơn chúng ta nghĩ. Có thể dùng để làm rượu, làm phân bón hữu cơ... Nhưng chúng lại rất hiếm khi được thu hoạch, đa phần là vứt đi hoặc đổ vào gốc cây điều để tận dụng làm phân hữu cơ luôn.

3.2. Tuổi thơ lên cùng Cây Điều

Ngày còn nhỏ, vào những tháng đến mùa vụ điều, tôi hay phải ra vườn phụ bố đi nhặt. Là cậu nhóc 12 tuổi lon ton đẩy một chiếc xe rùa, trong xe đựng hai cái xô để nhặt điều, 1 bình nước mát và bố con mỗi người một cái cây móc để hái điều - đó là hành trang của bố con tôi mỗi khi ra vườn. Tôi thường hay thích hái những cây có trái màu đỏ hơn là màu vàng.

Vì trái màu đỏ thường cứng hơn, khi rơi xuống đất không dễ bị nát và lem bẩn như trái màu vàng. Nên mỗi lần đi hái về trái màu vàng sẽ được nhiều hơn là như vậy. Thường thì bố tôi sẽ hái còn tôi là người nhặt điều. Nhặt chóng mặt quá thì lại ngồi xuống dưới gốc cây uống nước rồi làm tiếp.

Tôi nhớ có một cây ngay giữa vườn là cây đặc biệt nhất. Tôi không biết đó là cây điều giống gì, tôi chỉ nhớ là trái màu vàng và hạt rất rất nhỏ, chắc kích thước chỉ bằng 1/2 thậm chí là 1/3 so với bình thường. Nhưng ngược lại, trái chín ở cây này thì lại rất rất nhiều, chắc phải gấp 3 4 lần cây bình thường.

Mỗi lần đi đến đây tôi và bố thường leo lên cây rồi đứng rung để trái rụng xuống cho nhanh, vì nhiều quá nên không thể nào hái nổi hết. Nghe tiếng lộp bộp dưới đất như cơn mưa rào luôn, thật là vui tai!!! Mỗi lần đầy xe rùa thì bố tôi sẽ đẩy vào sân trong nhà đổ chúng ra rồi quay lại vườn, cứ như thế đến khi hái hết vườn. Chiều tối đến cả nhà tôi xúm nhau quây quần ngồi nhặt điều rồi đem hạt thô đi bán. Ngày qua ngày như vậy cho đến cuối mùa.

Nhắc đến tuổi thơ với hạt điều, không thể không nhắc đến món hạt điều rang củi mỗi độ thu hoạch hạt. Cô chú nông dân cùng gia đình tôi thu lượm hạt xong, phần thì đem đi bảo quản chờ ngày giao cho đại lý, phần thì nhóm củi lửa chuẩn bị làm ngay một mẻ điều nướng, điều rang củi trứ danh vùng quê nghèo dân dã.

Giờ đây nhắc lại những khoảng thời gian năm tháng ấy, bản thân tôi vẫn còn rân rân bồi hồi xao xuyến. Đối với tôi, hạt điều không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà nó còn là kí ức và kỉ niệm vô giá thời thơ ấu của mình. Khi lớn lên, tôi muốn làm một công việc gì đó để mở rông những sản phẩm chính hiệu của Việt Nam.

May thay, tôi được lớn lên cùng với món quà quý giá mà ông trời đã ban tặng. Chính vì lý do đó mà tôi quyết định theo đuổi con đường này, dựa trên tình cảm tinh thần đối với hạt điều mà giúp tôi có thêm động lực cố gắng phát triển và hoàn thiện những sản phẩm của mình. Đó chính là tôi - Bác Tâm, là cậu bé 12 tuổi năm đó, bây giờ đang mong muốn mang sản phẩm của quê hương mình giới thiệu đến tất cả mọi người cùng thưởng thức với nhau

Những lời chân thành về cây điều này không chỉ đơn giản là câu chuyện về tôi và điều mà còn là những tâm tư mà tôi muốn gửi gắm đến quý anh chị cũng yêu mến loại nông sản Việt này. Tôi luôn rất tự hào về hạt điều nói riêng và nông sản Việt nói chung, vì vậy càng có thêm nhiều người quan tâm và cảm nhận được những thăng trầm của thị trường hạt điều Việt Nam, những vất vả của người nông dân trồng điều thì tôi càng lấy làm hạnh phúc.

Hi vọng rằng sau bài viết này, mỗi khi ăn hạt điều anh chị sẽ có một chút bồi hồi cảm nhận được những giá trị tâm huyết của những người mang hạt điều từ vườn nhà đến thị trường lớn. Từ cảm nhận chuyển hóa thành niềm tự hào cho giấc mơ nông sản Việt, sự tri ân những người nông dân cần mẩn đã góp phần đưa hạt điều trở thành loại nông sản bật nhất không chỉ của quê hương mà còn khắp nhiều châu lục.

Cám ơn các anh chị đã tham khảo bài viết của tôi, chúc các anh chị sẽ luôn có những trải nghiệm tốt đẹp với hạt điều!