1. Hạt Sen Khô là gì?
Có bao giờ anh chị thắc mắc vì sao cùng là tên gọi hạt sen nhưng mỗi lần ăn lại có một hương vị khác hay không? Rất có thể anh chị đã thử qua cả hai loại: hạt sen tươi và hạt sen khô rồi đấy ^^.
1.1. Đặc điểm của Hạt Sen Khô
Hạt sen khô là hạt sen tươi sau khi được tách ra từ đài sen sẽ đem đi sơ chế như: rửa sạch, bóc tách tim sen và cuối cùng là đem đi chơi cho khô. Mục đích của việc phơi khô hạt giúp cho hạt được bảo quản lâu hơn, tiện lợi hơn trong khâu chế biến hay chỉ đơn giản là ăn trực tiếp sẽ dễ ăn và thơm ngon hơn đó anh chị ạ.
Hạt sen khô được bán trên thị trường có kích thước tương đối nhỏ khoảng 5-8mm, màu sắc trắng đục có hạt sẽ màu trắng sữa, kích cỡ của các hạt càng đồng đều thì chứng tỏ sản phẩm càng chất lượng. Loại hạt này có độ cứng và khô hơn so với hạt sen tươi nhưng khi ăn vẫn đảm bảo hương vị bùi miệng, ngọt thanh và thơm dịu vốn có.
Vì sao cần phải phơi khô hạt sen? Hạt sen tươi có thể ăn trực tiếp mà không cần chế biến nhưng hạt sen vốn là một loại nông sản dễ bị tác động từ các yếu tố khách quan như: giá thị trường thất thường, thời tiết, điều kiện trồng trọt và canh tác. Vì vậy hạt sen tươi khó lòng mà giữ mình một cách tốt nhất: chúng dễ bị hư hỏng do điều kiện thời tiết, dễ rơi vào tình trạng khan hiếm khi mất mùa.
Nhằm đảm bảo nhu cầu sử dụng hạt sen quanh năm của thị trường, người nông dân quyết định đem phơi hạt sen thành hạt khô, quá trình làm mất nước này sẽ giúp hạt được bảo quản lâu hơn, dễ dàng sử dụng hơn. Với số lượng ít, người ta thường sẽ phơi nắng theo cách làm truyền thống.
Tuy nhiên với số lượng hạt sen khô lớn, nhất là ở các nhà xưởng chuyên sản xuất hạt thì người ta sử dụng máy sấy khô để đạt năng suất cao hơn. Công nghệ ngày nay cũng khá tiên tiến, việc sấy khô bằng máy móc cũng không ảnh hưởng quá nhiều đến chất lượng sản phẩm.
1.2. Giá trị dinh dưỡng của Hạt Sen Khô
Hạt sen vốn là loại hạt có giá trị dinh dưỡng cao, rất tốt cho sức khỏe nên từ lâu đời nó đã có tên trong các loại sách dược liệu quý, các bài thuốc trị bệnh cổ truyền. Đúng là hạt sen tươi vẫn là loại giàu chất dinh dưỡng nhất nhưng anh chị chớ lo lắng về chất lượng của hạt sen khô nhé.
Hạt khô đơn giản là phơi khô cho mất nước thôi chứ không chịu nhiều tác động của nhiệt như khi chế biến, thành ra độ hao hụt dưỡng chất là không đáng kể và vẫn đảm bảo giá trị sức khỏe đến tay người tiêu dùng. Anh chị có thể tham khảo danh sách các chất dinh dưỡng có trong 100g hạt như sau:
- Năng lượng: 350 calo
- Các nhóm chất quan trọng như: 18g Protein; Carbohydrates: 65g; Chất béo: 1,9 - 2,5g
- Các khoáng chất cần thiết như: Kali, Canxi, Magie, Sắt, Photpho, Đồng, Mangan, Kẽm...
- Các loại vitamin đa dạng như: Vitamin B1, B3, B5, B6...,Vitamin A.
- Cùng một số vi dinh dưỡng khác.
1.3. Nên mua Hạt Sen Khô hay Hạt Sen Tươi?
Để dễ dàng đưa ra quyết định chọn mua, tôi sẽ giúp anh chị đưa ra một số gợi ý về ưu và nhược điểm của hạt sen khô so với hạt tươi nhé.
Ưu điểm: Thời gian bảo quản lâu nên rất tiện lợi để cất trữ và nấu ăn nhiều món, nhiều ngày mà không lo về hư hỏng. Sản phẩm giá rẻ, dễ tìm mua trên thị trường vì hạt sen khô được bán phổ biến ở các siêu thị lớn, các cửa hàng nguyên liệu lớn. Hạt sen khô thường được tách sẵn tim sen nên ăn vào không bị đắng hay tốn thời gian bóc tách vỏ lẫn tim sen.
Nhược điểm: Dĩ nhiên là hạt sen khô khó lòng bì lại được độ tươi ngon và mọng nước như hạt sen được tách thẳng từ đài sen. Vì đã qua sấy khô nên hạt tương đối cứng, khi sử dụng làm các món như chè hạt sen, canh hạt sen, sữa hạt sen cần phải ngâm hạt trong khoảng 4-5 tiếng cho mềm, điều này có thể gây bất tiện với một số anh chị.
Vậy nên mua loại nào? Ưu và nhược điểm đều rõ ràng nên các anh chị cứ đối chiếu với nhu cầu sử dụng của mình là đưa ra được quyết định ngay. Về mặt hương vị cơ bản lẫn giá trị dinh dưỡng thì không có quá nhiều sự khác biệt nên anh chị cứ yên tâm.
Theo tôi, anh chị muốn tiết kiệm thời gian nấu cũng như giữ món ăn tươi ngon hơn thì hãy sử dụng hạt sen tươi. Nhớ là mua với số lượng vừa phải, sơ chế cẩn thận như rửa sạch, tách tim sen rồi mới sử dụng. Còn đối với các anh chị muốn rút gọn khâu sơ chế, khâu tìm mua và kéo dài thời gian sử dụng thì cứ lựa chọn hạt sen khô nhé.
2. Tác dụng của Hạt Sen Khô
Sen từ bao đời này được lưu truyền là một cây thuốc quý, phần lớn các bộ phận của nó đều được dùng để làm thuốc và chữa bệnh. Hạt sen cũng không ngoại lệ, với thành phần dinh dưỡng đa dạng của mình, loại hạt này đem đến nhiều tác dụng tuyệt vời dành cho sức khỏe.
2.1. Cải thiện sức khỏe tinh thần, điều trị mất ngủ
Nhắc đến hạt sen nhiều người nhớ ngay đến công dụng điều trị mất ngủ của loại hạt này. Tuy nhiên cần phải nhớ chính xác hơn vì tác dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ chủ yếu là nhờ phần tim sen (tâm sen) của hạt mà thôi. Tức là phần thân ở giữa hạt, khi ăn vào thường có vị đắng đó các anh chị.
Các vitamin B, vitamin C và một số thành phần dinh dưỡng có tác dụng an thần có trong bộ phận bé nhỏ này giúp các anh chị cảm thấy thư thái, thoải mái và dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Các chất này cũng kiểm soát các cơn đau đầu, đau nửa đầu hiệu quả, bảo vệ hề thần kinh và đảm bảo sức khỏe tinh thần.
Hạt sen khô có sẵn trên thị trường thường đã được tách tim sen, anh chị nên sử dụng hạt tươi còn tim sen để phơi khô sau đó đem đi pha trà, hầm canh hoặc nấu chè là chuẩn nhất. Mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, thưởng thức một ly trà hạt sen dịu nhẹ sẽ giúp anh chị cảm thấy dễ chịu và nhanh chóng có một giấc ngủ ngon tới sáng. Mà ngủ ngon thì làm gì cũng cảm thấy phấn chấn anh chị nhé!
2.2. Giúp tiêu hóa tốt
Hạt sen thường được dùng trong các bài thuốc dân gian nhằm cải thiện hệ tiêu hóa như điều trị tiêu chảy, viêm loét dạ dày, đầy hơi khó tiêu... Nhờ vào chất chống oxy hóa và các chất khoáng cần thiết có trong hạt sen mà đường ruột, dạ dày và toàn bộ hệ thống tiêu hóa của anh chị được cải thiện từng ngày.
Uống một ly sữa hạt sen nguyên chất làm từ hạt sen khô vào mỗi sáng thức dậy giúp cơ thể tràn đầy năng lượng và quá trình tiêu hóa thức ăn trong ngày được diễn ra suôn sẻ.
2.3. Chống viêm, phòng ngừa ung thư
Hàm lượng kaempferol, flavonoid cùng các chất chống oxy hóa có trong hạt sen giúp loại bỏ các gốc tự do gây hại, bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng viêm nhiễm, nhiễm trùng và cả stress oxy hóa. Trong khi đó, viêm nhiễm cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến ung thư. Vì vậy một chế độ ăn hạt sen lành mạnh giúp cơ thể khỏe khoắn, phòng ngừa ung thư.
Mặt khác, các chất này còn có tác dụng mau lành vết thương, vết mổ, điều trị các vết viêm loét hiệu quả. Một chén canh bổ dưỡng từ hạt sen khô rất thích hợp để chăm sóc người bệnh sau khi mổ hoặc đang điều trị vết thương.
2.4. Làm đẹp và làm chậm quá trình lão hóa
Trong hạt sen có một lượng enzym giúp làm chậm quá trình lão hóa, tái tạo các tế bào da và giữ mãi sắc xuân trẻ cho các chị em phụ nữ. Ở cái thời các loại mỹ phẩm chăm sóc da vẫn chưa phổ biến thì hạt sen đã được biết đến là một nguyên liệu có tác dụng làm đẹp tự nhiên.
Các loại vitamin B1, B3, B6 và các khoáng chất thiết yếu có trong hạt sen giữ cho da trắng sáng, mềm mịn và kiểm soát sự phát triển của các loại mụn, đặc biệt là mụn trứng cá, mụn nhọt. Ăn hạt sen giúp chăm sóc làn da từ sâu bên trong nhờ đào thải độc tố trong cơ thể, giúp kiềm dầu và thông thoáng lỗ chân lông.
Hạt sen có tính mát các anh chị ạ! Nấu một nồi chè dưỡng nhan với hạt sen, trưa nóng ăn vào vừa thanh lọc cơ thể vừa chăm sóc làm đẹp thì còn gì bằng.
2.5. Cung cấp nguồn năng lượng dồi dào
Trong trường hợp đói lả người bất đắc dĩ, các anh chị hoàn toàn có thể chữa cháy bằng một nhúm hạt sen khô để dịu đi cơn đói. Nhờ nguồn năng lượng tuyệt vời đến từ protein, các chất khoáng thiết yếu đa dạng mà một lượng hạt sen khô vừa đủ có công năng như một cục pin sạc cấp tốc cho cơ thể.
Đừng hiểu lầm là hạt sen có chứa quá nhiều calo các anh chị nhé! Hạt sen có calo chứ nhưng chỉ là một lượng vừa phải để duy trì năng lượng cho cơ thể thôi. Bù lại hàm lượng chất xơ của nó tương đối cao nên dễ cứu đói, tạo cảm giác no lâu để giảm hấp thụ tinh bột, điều này hỗ trợ cho quá trình giảm cực kì hiệu quả.
2.6. Giúp cơ thể bài tiết tốt
Một tác dụng tuyệt vời khác của hạt sen khô đó chính là giúp cơ thể bài tiết tốt. Tôi biết là sức khỏe bài tiết thường bị các anh chị ngó lơ lắm nên rất ít khi chủ động quan tâm chăm sóc. Nay có thể sử dụng hạt sen trong chế độ ăn uống lành mạnh để cải thiện các anh chị nhé!
Các enzyme có trong hạt góp phần làm giảm nhiễm trùng và bảo vệ đường tiết niệu, thông thoáng đường tiểu, tránh tình trạng lắng cặn...Nhờ những cơ chế tự nhiên đó mà nó góp phần bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm.
2.7. Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Protein, chất xơ, cacbohydrat và các chất béo lành mạnh có trong hạt sen góp phần điều tiết các cholesterol: giảm thiểu lượng cholesterol xấu và kích thích phát triển các cholesterol tốt. Nhờ vậy mà cơ thể được bảo vệ khỏi các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, phổ biến như xơ vữa động mạch, đau tim.... Mặt khác, trong tâm sen còn có chứa một lượng alcaloid giúp chống co thắt, isoquinoline làm giảm huyết áp.
2.8. Tốt cho người bệnh tiểu đường
Hạt sen là một trong những loại hạt được khuyến cáo sử dụng cho người bệnh tiểu đường. Hàm lượng chất xơ cao là ưu điểm giúp hạt sen khô có tác dụng điều hòa lượng đường trong máu, đảm bảo chỉ số đường huyết ở mức an toàn. Người bệnh tiểu đường thường đối mặt với nguy cơ thiếu hụt các khoáng chất như sắt, magie...trong khi các khoáng chất này lại khá dồi dào trong hạt sen.
2.9. Tốt cho bà bầu, người già và trẻ nhỏ
Cả ba nhóm đối tượng nhạy cảm về dinh dưỡng nhất chính là bà bầu, người già và trẻ nhỏ đều có thể yên tâm sử dụng hạt sen khô. Đối với bà bầu, hạt sen khô đem đi hầm cùng móng heo tẩm bổ xuyên suốt thai kì đến cả sau sinh: giúp mẹ bầu tiêu hóa tốt, ngủ ngon và đặc biệt lợi sữa cho em bé.
Đối với người già và trẻ nhỏ, hạt sen khô chỉ nên hầm cho mềm hoặc tốt nhất là nấu thành sữa để đảm bảo không bị mắc nghẹn. Trẻ nhỏ trong giai đoạn phát triển sử dụng hạt sen thêm vững chắc về dinh dưỡng: giúp tiêu hóa tốt, trẻ năng động và tránh được các bệnh vặt.
Còn ở người già, canh hạt sen hoặc sữa hạt sen tẩm bổ mỗi ngày giúp ngủ ngon giấc hơn vào ban đêm, cải thiện tình trạng khó ngủ hay ngủ ngắn gây mất sức. Ngoài ra, cả người già, trẻ nhỏ và bà bầu còn có thêm lựa chọn tẩm bổ qua món yến chưng hạt sen cực kì dinh dưỡng, anh chị tham khảo thêm cho đa dạng nhé!
3. Cách chế biến Hạt Sen Khô
3.1. Cách Bóc Vỏ Hạt Sen Khô Cứng
Nhiều nơi người ta thường phơi khô cả hạt sen tươi còn vỏ xanh để đảm bảo phần hạt không bị quá khô mà vẫn đảm bảo được tính chất bảo quản lâu. Tuy nhiên điều này lại vô tình khiến lớp vỏ trở nên cứng cáp và khó tách. Vỏ sau khi phơi nắng hoặc sấy khô thường có màu đen, khó bóc tách bằng tay.
Các anh chị có thể tham khảo cách bóc vỏ nhanh nhất như sau:
- Chuẩn bị một thao nước ấm muối loãng, cho hạt sen vào ngâm.
- Khuấy nhẹ các hạt sen khô trong vòng 10 phút để hạt nở mềm.
- Vớt hạt ra cho lại vào một thao nước lạnh.
- Lấy hạt ra khỏi thao, để ráo khô rồi tiến hành bóc tách. Lúc này phần vỏ đã dễ dàng tách hơn so với ban đầu.
Ngoài ra anh chị cũng có thể thử tách thủ công bằng dao gọt như sau: Ngón trỏ và ngón cái tay trái chầm chặt hạt sen theo chiều dọc, tay phải cầm dao nhọn tì lưỡi dao vào phần lưng vỏ hạt. Cầm chặt hạt sen với mũi dao đang tì, hạ một lực mạnh xuống thớt hoặc bề mặt cứng để tách vỏ.
Tuy nhiên cách tách thủ công này khá nguy hiểm và đòi hỏi sự khéo léo, quen tay, chỉ thích hợp cho người chế biến hạt sen chuyên nghiệp. Ngoài ra anh chị cũng có thể ngâm nước ấm thời gian lâu hơn tầm 45 - 60 phút hoặc đem luộc, đem rang cho vỏ nứt hẳn rồi dùng dao rọc vài đường là tách dễ dàng ngay.
3.2. Cách Lấy Tim Sen
Nhiều anh chị tự làm hạt sen khô tại nhà bằng cách sử dụng hạt sen tươi thì có thể cân nhắc loại bỏ tim sen nếu không muốn vị đắng của tim sen hòa vào hương vị món ăn sẽ nấu. Anh chị có thể lấy tim sen theo 2 cách như sau:
- Cắt đôi hạt sen: Tách đôi hạt sen sẽ dễ dàng thấy được phần tim sen bên trong, anh chị có thể lấy tim sen để riêng nấu trà điều trị mất ngủ. Cách này nhanh và dễ nhất rồi, tuy nhiên hạt sẽ không còn nguyên vẹn.
- Lấy tim sen mà hạt vẫn còn nguyên: Cắt một lỗ thật nhỏ vừa bằng đầu tăm trên đầu hạt sen, cắt đi phần đầu nhọn của cây tăm. Dùng tăm đâm xuyên qua thân hạt sen từ phần đáy hạt sen (tức là đối diện lỗ nhỏ vừa cắt), dùng lực vừa phải, chậm rãi là có thể đẩy được phần tim sen từ từ trồi ra ngoài theo lỗ đã cắt sẵn.
Tim sen có nhiều công dụng hữu ích và rất tốt cho sức khỏe, tuy nhiên có vị đắng nên nếu nấu các món như sữa hạt sen, chè hạt sen thì nên cân nhắc loại bỏ. Tương tự với các loại hạt sen khô bán sẵn ngoài thị trường, có thể vẫn còn bị sót tim sen hoặc thậm chí là chưa tách, anh chị hãy dùng cách này để kiểm tra nhé.
3.3. Cách Ngâm Hạt Sen Khô
Hạt sen khô ngâm bao lâu? Hạt sen khô trước khi chế biến cần được ngâm trong nước ấm ít nhất là 1 tiếng, thời gian ngâm càng lâu hạt càng mềm và khi nấu sẽ tiết ra nhiều chất ngọt hơn. Thông thường sẽ ngâm hạt sen khô trong vòng 2-3 tiếng là vừa chuẩn.
Lưu ý: Chỉ nên ngâm hạt sen khô bằng nước ấm và không ngâm bằng nước lạnh, tránh để hạt bị săn lại, khó nở, khi nấu lâu chín và rất dễ bị sượng mất ngon. Trong quá trình ngâm hạt sen có thể hút nước đáng kể, hãy đảm bảo bổ sung nước kịp lúc nhé.
3.4. Cách nấu Hạt Sen Khô thành nước uống
Một trong những cách chế biến hạt sen khô đơn giản nhất là đem đi luộc hay nói cách khác là nấu hạt sen khô thành nước uống. Phần nước nấu từ hạt sen có thể uống mỗi ngày như nước lọc, có công dụng thanh lọc cơ thể, cải thiện chất lượng giấc ngủ, tiêu hóa và bài tiết thuận lợi.
Cách nấu hạt sen khô thành nước uống như sau: Ngâm hạt sen khô với nước ấm trong vòng 2-3 tiếng trước khi nấu để hạt được nở mềm và dễ chín hơn. Bắt một cái nồi lên bếp nóng, cho hạt sen khô đã để ráo vào rang cùng lửa lớn, rang đến khi hạt ngả màu vàng và dậy mùi thơm thì nhanh tay đổ khoảng 1-2 lít nước đun sôi tương ứng 100-200g hạt sen đã rang. Đun sôi tầm 10 phút rồi tắt bếp, để nguội là có thể dùng làm nước uống thay cho nước lọc.
Lưu ý: Cả nước ngâm và nước nấu hạt sen không nên sử dụng nước lạnh mà hãy dùng nước ấm, điều này giúp hạt không bị co lại, mau chín hơn và không bị sượng khi nấu anh chị ạ. Anh chị cứ nhớ nhanh là hạt sen khô thì không đi với nước lạnh là được.
3.5. Cách Rang Hạt Sen Khô
Hạt sen khô khi rang có mùi thơm ngào ngạt, ăn vào rất dậy vị. Cách rang khá đơn giản như sau: Ngâm hạt sen khô với nước ấm trong vòng 30 phút rồi để ráo. Làm nóng một cái chảo lớn để thao tác rang dễ dàng hơn, khi chảo nóng thì cho lượng hạt sen khô đã rang vào.
Đảo đều tay trên lửa lớn rồi giảm về lửa nhỏ, rang trong vòng 5-10 phút cho đến khi hạt ngả vàng, dậy mùi thơm là có thể tắt. Tránh để lửa lớn và rang quá lâu khiến hạt bị cháy nâu, ăn vào có vị đắng.
Khi rang anh chị có thể cho thêm một ít muối nhuyễn hoặc muối hột để nhiệt được truyền đều giữa các hạt, tạo độ mặn nhẹ kích thích khẩu vị.
4. Hạt Sen Khô làm món gì ngon?
4.1. Cách Nấu Chè Hạt Sen Khô không bị sượng
Chè hạt sen khô có tác dụng giải nhiệt và thanh lọc cơ thể cực kì tốt, giúp anh chị ăn ngon miệng và ngủ ngon hơn về đêm. Cách nấu chè hạt sen tương đối đơn giản và đa dạng công thức, ở đây tôi giới thiệu với các anh chị cách nấu chè hạt sen long nhãn nhé.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Khẩu phần: 4-5 người
- 500g Hạt sen khô
- 250g Long nhãn khô
- 300g Đường phèn
- Ăn cùng: Hạnh nhân lát rang vàng giòn (hoặc hạt chia...)
- Một ít lá dứa
Công thức này anh chị sử dụng hạt sen tươi hay khô đều được, nếu hạt tươi thì rửa sạch và ngâm tầm 30 phút còn hạt sen khô thì ngâm 4-5 tiếng bằng nước ấm cho mềm nhé. Hạnh nhân lát ăn cùng cho thơm ngon thôi nếu không có cũng không sao anh chị nhé ^^.
Cách Nấu Chè Hạt Sen Khô
Thời gian nấu: 15 phút
Bước 1: Sơ chế
Long nhãn khô ngâm trong nước ấm 30 phút, hạt sen khô ngâm khoảng 4-5 tiếng hoặc lâu hơn khoảng nửa ngày. Ngâm trong nước ấm giúp hạt sen sạch khuẩn, nở mềm và khi nấu sẽ mau chín hơn. Lá dứa rửa sạch, buộc lại bằng lá nhỏ cho gọn.
Sau khi ngâm, để ráo rồi lồng phần hạt sen vào giữa long nhãn. Việc này giúp cho món chè đẹp mắt và khi ăn có phần lạ miệng hơn, anh chị không thích có thể để riêng mà nấu cũng được, không sao hết.
Bước 2: Nấu chè
Bắt nồi nước tầm 2 lít hoặc nhiều hơn tùy vào nhu cầu sử dụng của các anh chị, nhớ sử dụng nước ấm hoặc nước đun sôi để hơi nguội chứ đừng dùng nước lạnh các anh chị nhé. Cho hạt sen và long nhãn vào nấu cùng lá lứa để dậy mùi thơm. Nước ấm nóng thì cho 300g đường phèn vào nấu cùng tạo vị ngọt. Nấu khoảng 7-10 phút trên lửa vừa là có thể tắt bếp và thưởng thức.
Anh chị cho thêm một ít hạnh nhân lát đã rang giòn hoặc hạt chia ăn cùng để thêm vui miệng nhé!
Bí quyết nấu ngon: Để hạt sen không bị sượng hãy đảm bảo phần nước ngâm và nấu hạt đều là nước ấm. Ngoài ra việc sử dụng đường phèn giúp cho phần nước chè ngọt dịu và hòa quyện với chất ngọt từ hạt sen hài hòa hơn.
Hạt sen khô rất dễ nấu thành ra anh chị không ưng công thức chè trên có thể tham khảo thêm một số món chè khác như: nha đam hạt sen, hạt sen táo đỏ...Các món chè này cơ bản cũng nấu gần giống công thức tôi đã chia sẻ, chỉ khác nguyên liệu mà thôi ^^.
4.2. Cách Làm Mứt Hạt Sen Khô
Nếu trong nhà có quá nhiều hạt sen khô mà vẫn chưa biết xử lý ra sao thì anh chị cứ đem đi làm mứt ngay nhé. Món mứt hạt sen ăn rất ngon và dễ gây nghiện, làm được một mẻ to bảo quản ăn dần đến dịp lễ Tết khỏi phải tất bật mua sắm bánh mứt.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
- Hạt sen khô đã tách tim sen 300g
- Đường trắng tinh khiết 300g
- Vani dạng bột hoặc lỏng đều được
- Một ít muối
- Dụng cụ: Hũ đựng bằng thủy tinh, chảo chống dính và đáy dày...
Nên sử dụng loại đường nào? Nếu có thể chuẩn bị đường thì anh chị nên chọn mua đường phèn về xay nhuyễn thành hạt nhỏ là tốt nhất. Đường phèn xay nhuyễn sẽ ướp hạt thấm nhanh hơn, thời gian sên hạt cũng ngắn hơn so với đường trắng thông thường. Đặc biệt, vị ngọt của đường phèn sẽ làm phần mứt sen dịu hơn là vị ngọt gắt của đường trắng.
Cách làm Mứt Hạt Sen Khô
Bước 1: Sơ chế
Rửa sạch hạt sen ngô, ngâm vào nước ấm tầm 4-5 tiếng. Sau đó vớt ra rửa sạch nhiều lần với nước và để ráo.
Bước 2: Nấu hạt sen khô
Cho hạt sen khô vào nồi cùng 1-1,5l nước ấm để luộc. Luộc với lửa vừa cùng một xíu muối trong vòng 15-20 phút cho hạt sen nở bung mềm. Luộc trước hạt sen giúp quá trình sên hạt làm mứt tránh bị khét, hạt ăn có độ mềm xốp nhất định chứ không quá cứng.
Bước 3: Ướp đường hạt sen
Hạt sen sau khi luộc đem đi rửa sạch và để ráo. Cho lượng hạt sen trên vào chảo anh chị định dùng để sên mứt, ướp cùng 300g đường trong vòng 3-6 tiếng để đường ngấm vào hạt. Khi cho đường vào ướp nhớ đảo đều để đảm bảo các hạt thấm đẫm đường. Sử dụng chảo sên để ướp vừa tiện lợi vừa tiết kiệm dụng cụ nấu anh chị ạ.
Hạt sen khô sau khi ướp đường sẽ ngã sang màu vàng và có thể có một lượng nước đường chảy ra. Quá trình ướp khá lâu, vì vậy anh chị nên để chảo đựng hạt sen được kê lên cao hoặc bảo quản cách thủy tránh bị kiến bu vào.
Bước 4: Sên mứt hạt sen
Đổ một ít nước đường hoặc nước ấm vào phần chảo, bắt lên bếp và bắt đầu sên hạt sen với lửa nhỏ vừa. Đun chảo cho đến khi nước đường sôi lên thì đảo nhẹ bằng đũa hoặc xốc nhẹ chảo để các hạt được thấm đều nước đường.
Bước 5: Cho vani vào
Kiên nhẫn sên phần hạt sen với lửa nhỏ, đến khi đảo thấy nặng tay và các hạt sen khô đã được bao phủ bởi lớp đường kết tinh thì anh chị cho 1/2-1 ống vani vào, có thể sử dụng dạng bột hoặc dạng chất lỏng đều được. Vani giúp phần mứt dậy mùi thơm và béo ngậy hơn rất nhiều.
Đảm bảo phần mứt được sên khô hoàn toàn, nước đường keo lại và dậy mùi thơm là có thể tắt bếp. Đổ ra dĩa, đợi mứt nguội là có thể cho vào hũ thủy tinh để bảo quản dùng dần. Mứt hạt sen khô là một trong những món "đắt khách" nhất trên mâm mứt ngày Tết, gây thương nhớ với hương vị ngọt ngào dịu nhẹ bên ngoài, phần nhân bùi bùi thanh thanh của hạt sen.
Cách bảo quản mứt hạt sen khô: Mứt hạt sen dùng ăn lâu thì nên bảo quản trong hũ thủy tinh kín khí có phủ một lớp đường bột bên trên để hút ẩm. Có thể bảo quản lâu hơn trong ngăn mát tủ lạnh. Anh chị cần đảm bảo nhiệt độ bảo quản mứt hạt sen khô không nên quá cao hay quá thấp vì rất dễ làm hạt bị chảy nước. Hãy luôn cẩn thận với các bạn kiến đen anh chị nhé!
Tham khảo thêm một số cách làm mứt hạt sen thú vị khác tại bài viết: Cách làm Mứt Hạt Sen
4.3. Cách Nấu Cháo Hạt Sen Khô cho em bé
Cháo hạt sen khô là một món quen của các mẹ bỉm sữa chăm con nhỏ, nhất là vào giai đoạn ăn dặm. Cháo hạt sen có vị ngọt thanh tự nhiên, giàu chất dinh dưỡng và tương đối dễ nấu nên chỉ cần các mẹ chịu vào bếp là các bé rất chịu ăn. Anh chị có thể tham khảo công thức nấu cháo đơn giản sau:
Nguyên liệu cần chuẩn bị
- Gạo tẻ: 250g
- Gạo nếp: 150g
- Hạt sen khô: 150g
- Cà rốt, nấm rơm ăn kèm nếu muốn.
- Các gia vị nêm nếm cơ bản.
- Hành lá, rau mùi, tiêu...
Các anh chị có thể sử dụng hạt sen tươi để nấu cháo cho phần nước dùng ngọt hơn cũng được, nhớ là phải tách tim sen cẩn thận để cháo không bị đắng nhẹ anh chị nha.
Cách Nấu Cháo Hạt Sen Khô
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Hạt sen khô anh chị rửa sạch, ngâm với nước ấm 4-5 tiếng hoặc nửa ngày càng tốt. Vớt ra rửa sạch nhiều lần với nước rồi để ráo. Cà rốt, nấm: rửa sạch, thái nhỏ vừa ăn để khi nấu cùng chào thêm phần ngọt thơm.
Gạo tẻ, gạo nếp: vo sạch với nước rồi sau đó ngâm trong vòng 20-25 phút cho hạt gạo nở mềm, khi nấu hạt cháo sẽ được tơi và ngon hơn. Nếu trẻ ăn được hành lá, rau mùi hoặc nấu chung cho cả nhà ăn thì anh chị rửa sạch hai nguyên liệu này rồi cắt nhỏ luôn nhé.
Bước 2: Nấu cháo
Bắt một nồi nước đun sôi để nguội khoảng 1-1,5 lít nước lên bếp với lửa lớn, cho hỗn hợp gạo và hạt sen vào nồi bắt đầu ninh. Hạ nhỏ lửa và ninh trong vòng 25 phút đến khi nào hạt gạo nở bung, hạt sen nở mềm và dậy mùi thơm là được. Lúc này anh chị bắt đầu nêm nếm: 1/3 muỗng cà phê muối - 1/2 muỗng cà phê hạt nêm - 1/2 muỗng nước mắm.
Cho phần cà rốt và nấm cắt nhỏ vào nồi cháo rồi nấu thêm tầm 10-15 phút, nêm nếm lại lần nữa là có thể tắt bếp.
Bước 3: Thưởng thức cháo
Múc cháo ra tô khi còn nóng, nêm thêm một ít tiêu, gừng, hành và rau mùi để vị cháo thêm dậy thơm. Cháo hạt sen khô nấu theo cách này ăn vào rất ấm bụng, có vị ngọt thanh từ hạt sen và rau củ tiết ra, hạt gạo tơi mềm rất dễ ăn.
Bí quyết nấu cháo ngon: Anh chị có thể sử dụng nước luộc gà nếu có để nấu cháo ngọt nước hơn. Ngoài ra anh chị cũng có thể rang sơ qua phần gạo trước khi nấu để cháo dậy mùi thơm và các hạt cháo tơi xốp hơn. Độ đặc, lỏng của cháo tùy thuộc vào lượng nước gia giảm các anh chị thêm vào.
Anh chị có thể tham khảo thêm nhiều món cháo hạt sen hấp dẫn hơn ở bài viết: Cách nấu Cháo Hạt Sen - Cách Nấu Cháo Hạt Sen đơn giản mà thơm ngon
4.4. Cách làm Sữa Hạt Sen Khô
Một trong những cách chế biến hạt sen khô đơn giản và thơm ngon nhất đó chính là đem đi nấu sữa. Sữa hạt sen thì ngon có tiếng từ trước đến nay, phổ biến không kém gì sữa đậu nành các anh chị ạ!
Sữa hạt sen có thể làm từ hạt sen khô chứ không nhất thiết phải sử dụng hạt tươi. Chỉ cần anh chị ngâm hạt sen khô với nước ấm nhiều giờ cho hạt mềm là có thể đem đi xay nhuyễn cùng với nước. Anh chị lọc qua nhiều lần cho sữa trong rồi nấu một lần nữa trên bếp với lá dứa, thêm sữa đặc, sữa tươi để sữa thêm ngọt béo nếu muốn.
Về cách nấu sữa hạt sen khô tôi đã chia sẻ khá chi tiết trong bài viết: Cách nấu Sữa Hạt Sen. Anh chị có thể tham khảo cách nấu truyền thống và 5 loại sữa hạt sen mix vị gây nghiện trong bài viết này nhé!
Sữa hạt sen có độ ngọt tự nhiên từ hạt sen nên không cần thêm quá nhiều chất tạo ngọt. Do đó sữa rất thích hợp cho chế độ ăn uống lành mạnh và hạn chế sữa bò, có thể dùng để bồi bổ bà bầu, mẹ bỉm sữa, trẻ nhỏ và cả người già. Mỗi sớm thức dậy uống một ly sữa hạt sen sẽ giúp cơ thể nạp đầy năng lượng thiên nhiên khỏe khoắn.
5. Những điều cần biết về Hạt Sen Khô
5.1. Giá Hạt Sen Khô
Các sản phẩm hạt sen khô được phân phối từ nhiều tỉnh thành trên cả nước, chủ yếu là các tỉnh miền Bắc như Hưng Yên, Hà Nam...miền Trung có xứ Huế mộng mơ và không thể không kể đến tỉnh Đồng Tháp - Tháp Mười Hoa Sen.
Giá hạt sen khô thường dao động từ 70.000 - 135.000 đồng /1kg, dao động tùy vào thương hiệu, cách đóng gói sản phẩm hoặc biến động theo mùa thu hoạch, theo giá trị trường. Một số sản phẩm hạt sen khô xứ Huế có giá tương đối cao, rơi vào tầm 300.000 - hơn 400.000 đồng/1kg.
Hạt sen khô nằm ở phân khúc giá tốt và xứng đáng cho một loại nông sản giàu giá trị sức khỏe. Anh chị có thể xem thêm về giá các loại hạt sen khác tại đây: Hạt Sen Giá Bao Nhiêu?
5.2. Cách chọn mua Hạt Sen Khô ngon
Nắm được giá của hạt sen khô là một chuyện nhưng làm thế nào để mua được hạt sen khô ngon, đúng giá đúng chất lượng mới quan trọng anh chị nhỉ? Một số mẹo giúp anh chị chọn mua hạt sen khô chất lượng như sau:
- Chọn mua hạt sen khô có màu trắng đục, trắng sữa phổ biến. Kích thước hạt nhỏ và đồng đều với nhau càng tốt.
- Chọn hạt sen khô không có vết ố, vết nấm mốc bất thường. Hạt phải khô ráo, không bị chảy nước hay vỡ vụn.
- Nếu có điều kiện hãy chọn mua hạt sen khô được phơi nắng tự nhiên và gia công truyền thống. Các hạt này được đánh giá cao về hương vị, khi nấu các món ăn cũng tươi và ngon hơn loại hạt công nghiệp.
- Chọn mua hạt sen khô có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có giấy chứng nhận an toàn vệ sinh và chất lượng càng tốt. Không nên mua hạt sen khô theo lô hàng lớn mà không rõ nguồn gốc và thương hiệu.
5.3. Lưu ý khi ăn Hạt Sen Khô
Nhân tiện đây, tôi cũng có một số lưu ý muốn chia sẻ với các anh chị nhằm giúp cho quá trình sử dụng hạt sen khô được dễ dàng và thuận tiện hơn ấy mà!
Cẩn thận mắc nghẹn hạt: Hạt sen khô nếu ngâm và nấu chưa kĩ thì vẫn còn hơi cứng, đặc biệt là món hạt sen khô rang các anh chị nhé. Vì kích thước hạt cũng không quá nhỏ nên khi cho trẻ em ăn, các anh chị đặc biệt theo dõi và dặn dò trẻ ăn từng hạt chứ không nên ăn nhiều hạt một lúc.
Tương tự đối với người lớn tuổi, vì khả năng nhai kém nên anh chị hãy chủ động chế biến hạt sen khô thật kĩ để hạt mềm nhừ dễ ăn hơn.
Bảo quản hạt sen khô: Mặc dù hạt sen khô có điều kiện bảo quản thoải mái hơn so với hạt sen tươi nhưng anh chị cũng cần để ý trong quá trình lưu trữ hạt. Nên cất hạt sen khô vào túi zip, hũ đựng kín và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Chỉ cần bảo quản ở nhiệt độ phòng là được, tránh ẩm mốc và nơi có nhiều côn trùng anh chị nhé. Thời gian bảo quản hạt sen khô có thể lên tới 1 năm.
Cám ơn các anh chị đã tham khảo bài viết của tôi. Hi vọng rằng qua những chia sẻ trên, các anh chị đã có thêm nhiều hiểu biết về hạt sen khô cũng như tìm ra được thông tin hữu ích với mình.
Quý anh chị dành sự quan tâm có thể tham khảo thêm một số bài viết tâm huyết khác của tôi về hạt sen, các loại hạt dinh dưỡng như hạt điều, hạt óc chó, hạt hạnh nhân trên website hatdieubactam.vn nhé!
Thanks for your reading !
from Hạt Điều Bác Tâm with ♥